دریاچه تار، معرفی جاذبه ها و بهترین مسیر از تهران
دریاچه تار جزو آثار طبیعی ملی ایران و از مناطق گردشگری شهرستان دماوند بوده و در ۱۵ کیلومتری شرق شهر دماوند در غرب و نزدیکی روستای هویر واقع شده است. این دریاچه جزو دریاچه‌های آب شیرین کوهستانی محسوب می‌شود. سرشاخه آب‌هایی که به این دریاچه‌ها می‌ریزند، چشمه‌ساران کوه‌های قره‌داغ، سیاه‌چال و شاه‌نشین در شمال و آبراهه‌های فصلی از جنوب است که قسمتی از آب آن‌ها وارد دریاچه‌ها می‌شود و قسمتی دیگر، آب رودهای تار و هویر را تأمین می‌کنند.
فاصله تهران تا دریاچه تار و شهرهای اطراف
فاصله تهران تا دریاچه تار: ۱۱۲ کیلومتر | از دماوند: ۳۰ کیلومتر | از فیروزکوه: ۶۲ کیلومتر
آدرس: استان تهران، ۳۰ کیلومتری شرق شهرستان دماوند
پیشنهاد میکنیم اگر به این دریاچه سفر کردید حتما به دیدن یک روستای زیبا در نزدیکی دریاچه به نام روستای آینه ورزان و همچنین آبشار آینه ورزان بروید.
آب دریاچه تار بسیار خنک است و دمای هوا در گرم‌ترین روزهای سال هم در کنار دریاچه تار فرح‌بخش و خنک است. دریاچه تار ازجمله دریاچه‌های آب شیرین کوهستانی هستند که در میان ارتفاعات البرز مرکزی جا خوش کرده‌اند. این دریاچه‌ها در فاصله ۳۰ کیلومتری شرق دماوند و در ارتفاع ۲۹۰۰ متری از سطح دریا قرار گرفته‌اند.
دریاچه‌ها در میان دو رشته‌کوه قره‌داغ در شمال و زرین‌کوه در جنوب واقع شده‌اند. دریاچه تار در موقعیتی قرار دارند که دورتادور آن‌ها را کوه‌هایی دربر گرفته است. این کوه‌ها طوری در کنار هم قرار گرفته‌اند که در میانشان گودالی درست شده. همین گودال با آب پر شده و دریاچه‌ها را شکل داده است. ارتفاع کوه‌های اطراف دریاچه‌ها از سطح دریاچه بین ۵۰ تا ۵۰۰ متر است.
لوکیشن دریاچه تار
برای راحتی مسیریابی و سفر به دریاچه تار میتوانید به راحتی از لوکیشن زیر میتوانید استفاده کنید.
بهترین مسیر برای رفتن به دریاچه تار با ماشین
مسیر دریاچه تار با ماشین از تهران آغاز شده و طی مسیری کوتاه از جاده فیروزکوه انجام می‌گیرد. پس از خروج از تهران به سمت فیروزکوه، وارد جاده دماوند شوید. این بخش از جاده دارای شیب‌های متوسط و پیچ‌های نرم است که برای وسایل نقلیه سبک و سنگین مناسب می‌باشد. با عبور از پل فیروزکوه و طی مسافتی حدود ۶ کیلومتر، به سمت راست جاده متمایل شده و به سمت روستای هویر حرکت کنید. این جاده خاکی بوده و به مهارت‌های فنی رانندگی در مسیرهای کوهستانی نیازمند است.
پس از روستای هویر، به جاده‌ای با شیب‌های بیشتر و ناهمواری‌های متعدد خواهید رسید. استفاده از خودروهای دو دیفرانسیل به منظور حفظ پایداری توصیه می‌شود. در انتهای این مسیر، دریاچه تار در موقعیت شمال غربی شما قرار دارد. اگر قصد خرید ویلا یا زمین در نزدیکی این دریاچه زیبا را دارید بهتر است قیمت ویلا در آیینه ورزان را استعلام بگیرید.
سفر به دریاچه تار در نزدیکی تهران
برای رسیدن به دریاچه تار دو مسیر وجود دارد:
- مسیر اول: از تهران به سمت جاده فیروزکوه حرکت کنید. پس از رسیدن به دماوند مسیر روستای چنارعرب‌ها را در پیش بگیرید. این مسیر ۱۲ کیلومتری آسفالته است. بعد از چنار عرب‌ها مسیر مشهور به جاده معدن را تا انتها ادامه دهید. از اینجا ۲۰ کیلومتر به صورت جاده خاکی تا دریاچه فاصله دارید.
- مسیر دوم: از تهران به سمت جاده فیروزکوه حرکت کنید. در ۲۵ کیلومتری فیروزکوه به مسیر فرعی به سمت روستای یَهَر بپیچید. پس از گذر از یهر به روستای مومِج سپس دهنار و پس از آن روستای هویر می‌رسید. از اینجا تا دریاچه به طول ۱۰ کیلومتر جاده خاکی است. ابتدا دریاچه هویر را می‌بینید، اگر به مسیر سمت چپ بپیچید به دریاچه هویر می‌رسید و اگر مسیر قبلی را ادامه دهید به دریاچه تار دماوند خواهید رسید.
با حدود نیم ساعت پیاده روی از سمت شرق دریاچه تار، می توانید دریاچه دیگری به نام دریاچه هویر را مشاهده کنید. مساحت این دریاچه حدود ۱۳ هکتار است و به طور میانگین دارای ۹۰۰ متر طول و ۱۵۰ عرض می باشد و توسط کوهی موسوم به کوه دوبرار از دریاچه تار جدا شده است. دریاچه تار و هویر در فاصله 500 متری از هم قرار دارند.
فعالیت‌های پیشنهادی در درياچه تار
- ماهیگیری در دریاچه تار: در دریاچه تار می‌توان به صید ماهی قزل‌آلا پرداخت و از انجام این تفریح لذت برد. فقط به یاد داشته باشید که ماهیگیری در این دریاچه مستلزم دریافت مجوز از سازمان حفاظت از محیط زیست است.
- پیک نیک: به یاد داشته باشید که برای پیک‌نیک در کنار دریاچه‌ها، باید سایه‌بان داشته باشید چرا که هیچ درختی در این حوالی دیده نمی‌شود و سایه‌ای وجود ندارد.
- کمپینگ و تماشای آسمان شب: اطراف دریاچه تار از گزینه‌های محبوب برای کمپینگ است و میتوانید شبی به یاد ماندنی را در کنار این دریاچه بگذرانید.
- عکاسی: برای ثبت تصاویر بهتر، مقالات صفحه آموزش عکاسی را بخوانید.
- شنا و آب بازی: آب دریاچه‌ها در گرمای تابستان هم خنک است و جان می‌دهد برای یک آب‌بازی و شنای جانانه. البته این نکته را به یاد داشته باشید که در اطراف دریاچه‌ها هیچ گونه تمهیداتی برای شنا کردن در آب وجود ندارد. پس اگر در شنا خیلی حرفه‌ای نیستید بهتر است این تفریح را فراموش کنید.
- قایق‌سواری: در اطراف دریاچه‌ها امکانات قایق‌سواری وجود ندارد اما هستند کسانی که با قایق‌های بادی به درون دریاچه تار می‌روند.
- کوهنوردی: کوه دوبرار بلندترین قله رشته کوه قره‌داغ، با ارتفاع 4080 متر در شمال دریاچه تار و کوه زرین با ارتفاع 3850 متر در جنوب آن مقاصد مناسبی برای کوهنوردان به شمار می‌روند. زرین‌کوه گزینه‌ای مناسب برای آماتورهاست. کوهنوردان علاوه بر خلق یک تجربه لذت‌بخش از کوهنوردی، می‌توانند از ارتفاعات به تماشای زیبایی‌های تار و هویر بنشینند و از جلوه‌های شگفت‌انگیز خلقت لذت ببرند. سمت جنوبی ساحل دریاچه تار یکی از مبدا‌های صعود به کوه زرین به شمار می‌رود و به عنوان زیباترین و ساده‌ترین مسیر صعود از آن یاد می‌کنند. صعود از طریق این مسیر حدود 4 ساعت به طول می‌انجامد.
افسانه دریاچه تار
دریاچه تار در دماوند افسانه‌ها و داستان‌های محلی خاصی دارد که در میان مردم منطقه رواج دارد. یکی از مشهورترین این افسانه‌ها درباره غول یا موجودی اسرارآمیز است که در اعماق دریاچه زندگی می‌کند و از دریاچه محافظت می‌کند. مردم محلی باور دارند که این موجود نمی‌گذارد کسی بدون دلیل به دریاچه نزدیک شود و در شب‌های خاصی از سال، صدای ناله یا زمزمه‌هایی از اعماق دریاچه شنیده می‌شود.
همچنین، برخی می‌گویند که دریاچه تار قدرت شفابخشی دارد و افرادی که از آب آن برای درمان بیماری‌ها استفاده می‌کنند، بهبود می‌یابند. این افسانه‌ها جذابیت دریاچه را برای گردشگران و بازدیدکنندگان افزایش داده است.
تأمین آب دریاچه تار
حدود ۷۰ درصد از آب های دریاچه‌های تار و هویر از بخش های شمالی و ارتفاعات آن نیز تامین می گردد. کوه دوبرابر از رشته کوه قره داغ در شمال و کوه زرین در جنوب دریاچه با ذوب شدن برف های روی این کوه ها نیز تامین می شوند. چشمه های متعدد کف دریاچه مهم ترین نقش را در تامین آب آن دارند و آبی گوارا را از اعماق زمین به درون آن هدایت می کنند.
جالب است بدانید که آب این دریاچه سرشار از کلسیم، منیزیم و کربنات است و جز آب های شیرین ایران محسوب می شود. همانطور که گفتیم این منطقه دارای آب و هوایی کوهستانی است و برای تفریحات آبی از جمله شنا و قایقرانی و ماهیگیری مناسب است.
زمین‌شناسان پیدایش دریاچه تار و هویر را ناشی از لغزش زمین می‌دانند. لغزشی که موجب ایجاد سدی طبیعی به عمق بیش از ۵۰ متر شده و شرایط لازم را برای انباشت آب‌های سطحی فراهم کرده است.
عمق دریاچه تار
این پهنه آبی با ویژگی‌های منحصربه‌فرد، در یک منطقه کوهستانی قرار گرفته و عمق آن به دلیل فرایندهای طبیعی و ساختارهای زمین‌شناسی منطقه متغیر است. عمق دریاچه تار به‌طور میانگین حدود 50 متر است. در عمیق‌ترین نقاط، این میزان به حدود 55 متر می‌رسد و در بخش‌های کم‌عمق‌تر ممکن است به حدود 20 متر کاهش یابد. جریان‌های آبی زیرزمینی و وضعیت سنگ‌سازی کوه‌های اطراف در شکل‌گیری و حفظ حجم آب تأثیر بسزایی دارند. این عوامل بر میزان نفوذپذیری لایه‌های رسوبی و سنگی تأثیر مستقیم می‌گذارند و به تثبیت حجم آب موجود کمک می‌کنند.
با توجه به وجود جریان‌های سطحی و زیرزمینی که به این مخزن طبیعی تغذیه می‌رسانند، میزان آب آن به طور فصلی تغییر می‌کند. شرایط هیدرولوژیکی منطقه، مانند جریان‌های فصلی، تبخیر و بارندگی، بر حجم و میزان آب دریاچه تاثیر بسزایی دارند. این پارامترها با توجه به وضعیت توپوگرافی و میزان نفوذ آب به لایه‌های زیرین، تغییرات قابل توجهی را در آب دریاچه ایجاد می‌کنند.
شرایط اقلیمی مانند بارش و دما در فصول مختلف، میزان و سطح آب را تحت تأثیر قرار می‌دهد. در فصول سرد سال به دلیل کاهش تبخیر و افزایش بارش، حجم و سطح آب بالا می‌رود. اما در فصول گرم، تبخیر و کاهش بارش، سطح و میزان آب را به شکل قابل ملاحظه‌ای کاهش می‌دهد. لایه‌های زمین‌شناسی منطقه و رسوبات بستر این پهنه، تأثیر بسزایی بر میزان نشت و استحکام لایه‌های زیرین دارند.
این خصوصیات ژئوتکنیکی به طور مستقیم در میزان پایداری و ذخیره آب تأثیرگذار است. بستر رسی و سنگی منطقه با نفوذپذیری پایین به حفظ آب و جلوگیری از نشت آن کمک می‌کند. موقعیت جغرافیایی این مخزن طبیعی در یک منطقه کوهستانی موجب کاهش خروجی آب و کاهش سرعت تخلیه آن شده است. این ویژگی توپوگرافیکی به حفظ پایداری سطح آب و تامین منابع آبی اطراف کمک شایانی می‌کند.
حیوانات دریاچه تار
- ماهی‌های بومی و غیر بومی: این پهنه آبی زیستگاه گونه‌های متنوعی از ماهیان است که مهم‌ترین آن‌ها ماهی قزل‌آلا و کپور هستند. ماهی قزل‌آلا به دلیل سازگاری با آب‌های خنک و جریان‌های موجود در منطقه به‌خوبی در این زیستگاه رشد می‌کند. علاوه بر گونه‌های بومی، ماهی کپور نیز به عنوان گونه‌ای غیر بومی در این منطقه معرفی شده که به دلیل تغذیه متنوع، به‌خوبی با شرایط دریاچه تطابق یافته است.
- پرندگان مهاجر و بومی: در این منطقه، پرندگان مهاجر نیز دیده می‌شوند که در فصل‌های بهار و پاییز به دلیل وجود منابع آبی و پوشش گیاهی مناسب به این دریاچه می‌آیند. اردک‌ها، قوها و برخی گونه‌های چنگر از جمله این پرندگان هستند که به‌دلیل تأمین غذای کافی و امنیت زیستگاهی، مدت زیادی در این محل اقامت می‌کنند.
- دوزیستان و خزندگان: برخی گونه‌های دوزیست مانند قورباغه‌ها و وزغ‌ها نیز به دلیل وجود رطوبت و آب کافی در این اکوسیستم زیست می‌کنند. این گونه‌ها به دلیل رطوبت مناسب و پوشش گیاهی غنی، محیطی مطلوب برای تغذیه و تخم‌ریزی در کنار آب دارند. همچنین خزندگان کوچکی مانند مارها در حاشیه‌های این زیست‌بوم مشاهده می‌شوند که با اکوسیستم اطراف سازگار شده‌اند.
- پستانداران کوچک: در مجاورت این مخزن طبیعی، برخی پستانداران کوچک مانند خرگوش‌ها و جوندگان یافت می‌شوند که به دنبال منابع غذایی و سرپناه در نزدیکی آب هستند. این حیوانات به دلیل شرایط مساعد و دسترسی به منابع غذایی، در اطراف دریاچه سکونت دارند و در کنار دیگر موجودات زنده نقش مهمی در اکوسیستم منطقه ایفا می‌کنند.
- حشرات و بی‌مهرگان آبزی: انواع حشرات و بی‌مهرگان آبزی، مانند لاروها و حشرات آبزی کوچک، در این زیستگاه آبی زندگی می‌کنند. این موجودات با تغذیه از مواد آلی موجود در بستر آب، منبع غذایی حیاتی برای گونه‌های بزرگ‌تر مانند ماهی‌ها و پرندگان هستند. حشرات در فصل‌های گرم سال به دلیل تکثیر سریع، به حفظ تعادل اکوسیستم کمک شایانی می‌کنند.
مجوز ماهیگیری دریاچه تار
دریاچه تار با آب‌های زلال و چشم‌اندازهای زیبای کوهستانی، بستر مناسبی برای تفریح و استراحت است. اگرچه این پهنه آبی جذاب، گزینه‌ای مناسب برای تجربه طبیعت بکر است، اما قوانین خاصی برای بهره‌برداری از آن وجود دارد. به دلیل ملاحظات زیست‌محیطی، دریاچه با محدودیت‌های خاصی در زمینه صید آبزیان روبه‌رو است. در حال حاضر، برای افرادی که علاقه‌مند به ماهیگیری در این منطقه هستند، لازم است مجوزهای ویژه‌ای از مراجع مرتبط دریافت کنند. این مجوزها به دلیل حفظ گونه‌های آبی و جلوگیری از آسیب به اکوسیستم دریاچه صادر می‌شود.
همچنین، به دلیل تأکید بر حفظ محیط زیست و جلوگیری از صدمات احتمالی به زیستگاه‌ها، نظارت‌های دقیقی بر فعالیت‌های صیادی در این محیط طبیعی اعمال می‌شود. در کل دریاچه تار به دلیل حساسیت‌های زیست‌محیطی و حفاظت از گونه‌های آبی، به طور کلی مجوز ماهیگیری ندارد. در برخی موارد خاص، ممکن است مجوزهایی با شرایط ویژه صادر شود، اما به طور عمومی ماهیگیری در این دریاچه محدود یا ممنوع است.
شنا در دریاچه تار
شنا در دریاچه تار به دلیل موقعیت خاص جغرافیایی و شرایط آب، با محدودیت‌های جدی همراه است. این پهنه آبی کوهستانی، که در ارتفاعات البرز قرار دارد، دمای بسیار پایین و جریان‌های زیرسطحی خطرناکی دارد. به همین دلیل، بسیاری از مسئولان محلی توصیه می‌کنند که افراد از ورود به آب خودداری کنند. شنا در چنین شرایطی نه‌تنها خطرات جانی به همراه دارد، بلکه احتمال بروز حوادث ناگوار را نیز افزایش می‌دهد.
علاوه بر شرایط محیطی، قوانین محلی نیز با هدف حفظ ایمنی گردشگران، محدودیت‌هایی برای استفاده از این دریاچه وضع کرده‌اند. این محدودیت‌ها بیشتر به دلیل حفظ جان افراد و جلوگیری از حوادث ناگوار اتخاذ شده‌اند. با توجه به تمام این عوامل، بهتر است علاقه‌مندان به این منطقه به جای شنا، از زیبایی‌های طبیعی اطراف دریاچه لذت ببرند و برای تفریح از فعالیت‌های کم‌خطرتر بهره ببرند.